Biegunka u niemowlaka karmionego piersią może być dla rodziców powodem do zmartwienia, jednak nie zawsze świadczy o poważnej chorobie. Niemniej, warto znać możliwe przyczyny biegunki oraz zalecany sposób postępowania.
Biegunka a kamienie piersią lub mlekiem modyfikowanym
Stolec dziecka karmionego naturalnie jest z reguły miękki i dosyć luźny, a kupka pojawia się kilka razy w ciągu doby lub nawet po każdym karmieniu.(1) Nieco inaczej jest u dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym, wówczas stolec występuje średnio 2-3 razy na dobę oraz jest bardziej stały.(2) Niemniej określenie, czy to prawidłowe oddawanie stolca, czy biegunka u niemowlaka, dla świeżo upieczonych rodziców może być trudne. Istotnym kryterium rozpoznania biegunki na pewno jest zauważalna zmiana w rytmie wypróżniania lub konsystencji stolca.
Biegunka u niemowlaka – objawy
Zgodnie z przyjętymi kryteriami za biegunkę u dziecka uważa się sytuację, gdy maluch:
- oddaje więcej stolców niż zazwyczaj (zwłaszcza powyżej 3 na dobę, jednak kupek może być nawet kilkanaście),
- oddaje luźniejsze niż zazwyczaj lub wodniste stolce,
- czasami objawom tym towarzyszą wymioty lub gorączka.(3)
Jeśli biegunka wynika z zakażenia bakteryjnego, wówczas charakterystycznymi objawami są:
- wysoka gorączka,
- krew w stolcu,
- ból brzucha.(4)
Biegunka u dziecka – co ją powoduje?
Układ pokarmowy niemowlęcia nie spełnia jeszcze funkcji trawiennych na takim poziomie jak u ludzi dorosłych. Ponadto wciąż rozwija się u nich odporność, dlatego maluszki są bardziej podatne na infekcje, które także mogą objawiać się biegunką. Zwykle są to zakażenia wirusowe, powodujące ostrą, kilku- lub kilkunastodniową biegunkę. Rzadziej rozwolnienie jest efektem infekcji bakteryjnej lub pasożytniczej. Możliwym powodem biegunki jest także choroba układu pokarmowego, jednak są to przypadki sporadyczne.(3)
Biegunka u niemowlaka – co podać?
Podstawowym ryzykiem związanym z biegunką jest odwodnienie. Trzeba pamiętać, że niemowlęta są dużo bardziej narażone na groźne skutki utraty płynów niż dorośli, dlatego podstawą postępowania przy biegunce jest nawadnianie. W tym celu konieczne jest podanie dziecku doustnych płynów nawadniających, które dostarczą mu elektrolitów, glukozy i wody. Gdy powodem dolegliwości jest infekcja, wtedy zalecane są środki osmotycznie czynne, np. smektyn – działają one jednak uzupełniająco, kluczowe jest natomiast wciąż nawadnianie. Co z dietą przy biegunce u niemowlaka? To ważne, aby w trakcie biegunki nie przerywać karmienia, aby dziecko otrzymało niezbędne składniki odżywcze i nie traciło sił.(5)
Czego nie podawać dziecku z biegunką?
Delikatny organizm niemowlęcia może źle zareagować na środki przyjmowane na biegunkę przez dorosłych. Dlatego nie należy mu podawać preparatów ziołowych, loperamidu, węgla aktywowanego, cynku czy leków homeopatycznych bez konsultacji z lekarzem. Czasami w dolegliwościach układu pokarmowego zalecane są probiotyki, jednak o podaniu jakiegokolwiek preparatu dziecku powinien zadecydować tylko lekarz.(3,5)
Biegunka u noworodka lub niemowlaka – kiedy potrzebna jest pomoc medyczna?
Alarmującym sygnałem na pewno jest odwodnienie, objawiające się apatią, sennością, rozdrażnieniem, rzadszym oddawaniem moczu, płaczem bez łez, wzmożonym pragnieniem, suchymi śluzówkami i skórą. Odwodnienie może być skrajnie niebezpieczne, dlatego maluszek powinien mieć zapewnioną jak najszybszą pomoc lekarską. Ponadto należy zgłosić się z maluszkiem do pediatry, jeżeli:
- zwiększona liczba stolców o luźnej konsystencji utrzymuje się zbyt długo,
- biegunka występuje w nocy i wybudza dziecko ze snu,
- w kale maleństwa jest krew, ropa lub śluz,
- dziecko ma mniej niż 2 miesiące, a biegunce towarzyszą wymioty.(3)
W przypadku ciężkich zakażeń może zaistnieć nawet potrzeba hospitalizacji, jeśli jednak pomoc zostanie udzielona dziecku odpowiednio wcześnie, wówczas z pewnością szybko wróci do zdrowia.
Powyższe informacje są jedynie poglądowe, każde dziecko jest inne, w przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Piśmiennictwo:
- Diarrhea in infants. https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000691.htm Data dostępu: 20.02.2020.
- Biegunka u niemowląt. http://www.aptekarzpolski.pl/2019/05/biegunka-u-niemowlat/ Data dostępu: 20.02.2020.
- Sobolewska A. Biegunka u niemowląt. https://1000dni.pl/0-6-miesiecy/biegunka-u-niemowlat Data dostępu: 20.02.2020.
- Bacterial Diarrhea (Infant/Toddler). https://www.fairview.org/patient-education/115968EN Data dostępu: 20.02.2020.
- Horvath A. Biegunka u niemowlęcia karmionego piersią – jak postąpić? https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/76725,biegunka-u-niemowlecia-karmionego-piersia-jak-postapic Data dostępu: 20.02.2020.