Zwyrodnienie stawu barkowego to choroba postępująca. Pierwszymi jej objawami są ból i sztywność stawu, z czasem dochodzi do zniekształcenia jego obrysów oraz ograniczenia ruchomości. Prowadzi to do pogorszenia jakości życia, a czasami wręcz niesprawności1.
Niekiedy jedynym ratunkiem jest leczenie chirurgiczne. Jakie są wskazania do operacji w przypadku zwyrodnienia stawu barkowego?
Co to jest zwyrodnienie stawu barkowego?
Zwyrodnienie stawu barkowego jest niezapalną chorobą ruchomych połączeń kostnych. W jej przebiegu dochodzi do niszczenia chrząstki stawowej i tworzenia nowej kości na powierzchniach stawowych i końcach stawów2. Choroba ma okresy zaostrzeń, które przebiegają z nasileniem bólu i sztywnością stawu, a objawy dokuczają nawet w spoczynku i w nocy oraz okresy stabilizacji, kiedy objawy mają w miarę stałe nasilenie, występują tylko przy poruszaniu [1].
Zwyrodnienie stawu barkowego – przyczyny
Czynniki predysponujące do rozwoju zwyrodnienia stawu barkowego to przede wszystkim płeć żeńska, starszy wiek oraz predyspozycje genetyczne – nie mamy na nie wpływu. Jest jednak także cała masa takich, które możemy modyfikować. Należą do nich: otyłość, osłabienie mięśni otaczających staw, uprawianie niektórych sportów, praca zawodowa czy zaburzenia budowy stawu.
O zdrowie stawu barkowego możemy zatem zadbać, zmieniając swój styl życia i ograniczając czynniki, które negatywnie wpływają na jego stan3.
Zwyrodnienie stawu barkowego – objawy
Przy zwyrodnieniu stawu barkowego występuje przede wszystkim ból. Na początku pojawia się wyłącznie w momencie obciążania stawu i wykonywania ruchów, które go angażują, jednak z czasem dokucza przez cały czas i nieco się zmniejsza dopiero w pełnym spoczynku. W zaawansowanym stadium choroby ból jest bardzo silny, potrafi dawać się we znaki w nocy i zakłócać spokojny sen.
Pozostałe objawy zwyrodnienia stawu barkowego to sztywność stawów, ograniczenie zakresu ruchu, uczucie osłabienia ręki, okresowe wysięki i zaniki mięśniowe [2].
Jak leczy się zwyrodnienie stawu barkowego?
Zwyrodnienie stawu barkowego jest chorobą, której nie da się całkowicie wyleczyć. Leczenie ma na celu złagodzenie lub wyeliminowanie objawów i utrzymanie aktywnego trybu życia. Postępowanie niefarmakologiczne obejmuje przede wszystkim utrzymanie prawidłowej masy ciała i aktywność fizyczną [1].
Chory powinien regularnie wykonywać ćwiczenia na zwyrodnienie stawu barkowego. Wskazana jest także fizjoterapia i zabiegi z zakresu fizykoterapii. Niekiedy konieczne jest odciążanie stawu, a czasami nawet pełne unieruchomienie [1]. Ponadto, aby wspomóc funkcjonowanie stawów, stosować można kolagen, np. 4Flex. Kolagen poprawia elastyczność stawów i wspiera produkcję mazi stawowej [4].
Jeśli dolegliwości bólowe są na tyle silne, że utrudniają codzienne funkcjonowanie, lekarz może przepisać leki na zwyrodnienie stawu barkowego. Do najczęściej stosowanych należą paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne i opioidy [1].
Zwyrodnienie stawu barkowego – operacja
Operacja to swego rodzaju ostateczność. Rozważa się ją w przypadku zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej, kiedy objawy nasilają się pomimo stosowanego leczenia, czyli gdy eliminacja czynników ryzyka, rehabilitacja oraz leczenie wspomagające nie przynosi efektów.
U osób najczęściej kierowanych na leczenie chirurgiczne występują objawy bólowe o wysokim stopniu nasilenia, które znacznie ograniczają ruchomość i aktywność zawodową [1].
Leczenie chirurgiczne stawu barkowego
W większości przypadków operacja obejmuje wszczepienie endoprotezy, co poprawia ruchomość stawu i powoduje ustąpienie dolegliwości bólowych. Rzadziej wykonuje się zabiegi mające na celu poprawę budowy stawu obejmujące np. usunięcie części kości. W przypadku bardzo nasilonego zwyrodnienia stawu barkowego konieczna może okazać się artrodeza, czyli usztywnienie stawu, która co prawda eliminuje ból, ale jednocześnie całkowicie znosi ruchomość stawu [1].
Bibliografia:
- Guła Z., Korkosz M., Choroba zwyrodnieniowa stawów, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017.
- Brown D.E., Neumann R.D., Sekrety ortopedii, wyd. I polskie, red. A. Dziak, 2006.
- Zimmermann-Górska I., Goncerz G., Szczepański L., Choroba zwyrodnieniowa stawów, Medycyna Praktyczna, 2021.
- Witryna internetowa: https://4flex.pl (dostęp: 2022.05.23.).
