Dystymia, znana również jako dystymiczne zaburzenie afektywne, jest rodzajem przewlekłej depresji, charakteryzującej się stałym nastrojem smutku, przygnębienia i utraty zainteresowań przez długi okres czasu. Choć objawy dystymii mogą być łagodniejsze niż w przypadku depresji klinicznej, ich wpływ na codzienne funkcjonowanie i jakość życia może być bardzo duży.
Dowiedz się, czym charakteryzują się objawy dystymii oraz jakie podjąć leczenie?
Czym jest dystymia?
Dystymia, znana również jako dystymiczne zaburzenie afektywne, to rodzaj zaburzenia depresyjnego charakteryzujący się przewlekłym, łagodnym nastrojem depresyjnym przez długi okres czasu. Osoby cierpiące na dystymię mogą doświadczać uczucia smutku, beznadziejności, utraty zainteresowań i energii przez większość dni przez co najmniej dwa lata (u dorosłych) lub przez rok (u dzieci i młodzieży).
Objawy dystymii, bo depresja może się zbliżać
Objawy dystymii mogą być mniej intensywne niż w przypadku depresji klinicznej, ale mogą być wystarczająco uciążliwe, aby utrudnić funkcjonowanie codzienne. Często dystymia jest trudna do zdiagnozowania, ponieważ osoby z tym zaburzeniem mogą postrzegać swoje symptomy jako swoisty „stały” nastrój życia, a nie jako objawy zaburzenia.
Dystymia jest diagnozowana na podstawie zestawu kryteriów, które określają charakterystyczne objawy i długość trwania zaburzenia. Według kryteriów diagnostycznych DSM-5 (Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik Zaburzeń Psychicznych, piąta edycja), aby ustalić diagnozę dystymii, muszą być spełnione następujące kryteria:
Przewlekły nastrój depresyjny. Obecność nastroju depresyjnego większość czasu przez co najmniej dwa lata u dorosłych (jeden rok u dzieci i młodzieży). W ciągu tego czasu osoba nie powinna przebywać bez tych objawów dłużej niż dwa miesiące.
Podczas okresu występowania dystymii, musi być obecnych co najmniej dwa z następujących objawów:
- Zmiany w apetycie (zbyt dużo jedzenia lub zbyt mało jedzenia).
- Trudności ze snem (nadmierna senność lub bezsenność).
- Niskie poczucie własnej wartości.
- Trudności w koncentracji lub podejmowaniu decyzji.
- Uczucie beznadziei, uczucie przygnębienia.
Przyczyny dystymii
Dystymia często wynika z interakcji wielu czynników, a nie jest spowodowana tylko jednym konkretnym czynnikiem. Zrozumienie tych różnorodnych przyczyn może pomóc w lepszym rozumieniu i zarządzaniu tym zaburzeniem oraz w dostosowaniu skutecznych strategii leczenia.
to kilka potencjalnych czynników przyczyniających się do wystąpienia dystymii:
- Dziedziczność genetyczna. Istnieje silny związek między genetyką a ryzykiem wystąpienia zaburzeń depresyjnych, w tym dystymii. Osoby mające historię rodzinną depresji mogą być bardziej podatne na rozwój dystymii.
- Zmiany neurochemiczne. Nieprawidłowości w funkcjonowaniu neuroprzekaźników, takich jak serotonina, noradrenalina i dopamina, mogą przyczyniać się do wystąpienia objawów depresyjnych, w tym dystymii.
- Stres i traumy. Doświadczenie trudnych wydarzeń życiowych, traumy emocjonalnej, utrata bliskiej osoby, przemoc czy inne stresory mogą zwiększyć ryzyko rozwoju dystymii.
- Niskie poczucie własnej wartości. Osoby z niskim poczuciem własnej wartości, problemy z samoakceptacją i trudności w radzeniu sobie ze stresem mogą być bardziej podatne na wystąpienie dystymii.
- Niekorzystne warunki środowiskowe. Negatywne warunki środowiskowe, jak ubóstwo, niewłaściwe wsparcie społeczne, niski status społeczno-ekonomiczny lub izolacja społeczna, mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia dystymii.
- Zaburzenia neurobiologiczne. Nieprawidłowości w funkcjonowaniu mózgu, takie jak zaburzenia neurobiologiczne, mogą być związane z wystąpieniem dystymii.
- Niski poziom aktywności fizycznej. Brak regularnej aktywności fizycznej może zwiększać ryzyko wystąpienia objawów depresyjnych, w tym dystymii.
Przewlekłe obniżenie nastroju – jak leczyć?
Przewlekła depresja, zwłaszcza w postaci dystymii, wymaga kompleksowego podejścia do leczenia, które może obejmować terapię psychologiczną, farmakoterapię oraz modyfikację stylu życia. Oto kilka metod leczenia, które często są stosowane:
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT). CBT jest jednym z najskuteczniejszych rodzajów terapii psychologicznej stosowanych w leczeniu depresji. Pomaga ona osobom z depresją identyfikować i zmieniać negatywne myśli oraz zachowania, które przyczyniają się do ich depresji.
Leki przeciwdepresyjne. W niektórych przypadkach, szczególnie gdy objawy są znaczne i uporczywe, lekarz może zalecić leki przeciwdepresyjne. Zazwyczaj stosuje się selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny (SNRI), lub inne leki przeciwdepresyjne, takie jak trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TCA).
Wsparcie społeczne. Wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół i grup wsparcia może być bardzo korzystne dla osób cierpiących z powodu depresji. Działania te mogą pomóc w zrozumieniu i radzeniu sobie z chorobą, a także w zwiększeniu poczucia wsparcia i przynależności społecznej.
Regularna aktywność fizyczna. Ćwiczenia fizyczne mogą pomóc zmniejszyć objawy depresji poprzez uwalnianie endorfin i poprawę ogólnego samopoczucia.
Zdrowa dieta i sen. Zdrowa dieta i regularny sen mogą również pomóc w zarządzaniu objawami depresji. Unikanie substancji, takich jak alkohol i narkotyki, które mogą pogłębiać depresję, jest również ważne.
Leczenie przewlekłej depresji może być długotrwałe i wymaga cierpliwości zarówno ze strony pacjenta, jak i terapeuty. Ważne jest, aby znaleźć podejście, które najlepiej odpowiada indywidualnym potrzebom i sytuacji danej osoby.
Podsumowanie
Osoby z dystymią mogą mieć trudności z utrzymaniem zdrowych relacji, wykonywaniem codziennych obowiązków oraz czerpaniem radości z życia. Dystymia może również predysponować do wystąpienia depresji klinicznej w przyszłości.
Leczenie dystymii zwykle obejmuje terapię psychologiczną (taką jak terapia poznawczo-behawioralna) oraz, w niektórych przypadkach, leki przeciwdepresyjne. Wczesne rozpoznanie i leczenie może pomóc w zmianie. Jeśli rozpoznajesz u siebie objawy, warto zgłosić się po pomoc i zacząć działać.
Publikacja sponsorowana
