Jak przygotować się do ciąży?

Przygotowanie do ciąży to kluczowy etap, który może mieć znaczący wpływ na zdrowie matki i dziecka. Odpowiednie kroki podjęte przed zajściem w ciążę mogą zapewnić lepszy przebieg ciąży, a także zmniejszyć ryzyko powikłań.

Zdrowy styl życia

Pierwszym krokiem, który pozwoli zwiększyć szansę na powiększenie rodziny, jest zmiana stylu życia. Podstawą jest odstawienie używek w postaci papierosów oraz alkoholu, ponieważ udowodniono naukowo ich negatywny wpływ na płodność. Obniża ją również nadmierna ilość spożywanej kofeiny – np. w postaci powyżej dwóch filiżanek kawy dziennie.

• Unikanie używek: Przestań palić papierosy, pić alkohol i unikać narkotyków. Te substancje mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie płodu.
• Ograniczenie kofeiny: Ogranicz spożycie kofeiny do 200 mg dziennie (około jednej filiżanki kawy).
• Aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia pomagają utrzymać zdrową wagę i poprawiają kondycję fizyczną. Wybierz aktywności takie jak spacery, pływanie, joga czy pilates.

Zdrowa dieta i suplementacja

• Zbilansowana dieta: Zadbaj o to, aby twoja dieta była bogata w warzywa, owoce, białko, pełnoziarniste produkty zbożowe oraz zdrowe tłuszcze. Unikaj przetworzonej żywności, nadmiaru cukru i tłuszczów trans.
• Kwas foliowy: Zacznij przyjmować suplementy kwasu foliowego co najmniej miesiąc przed planowanym zajściem w ciążę. Zalecana dawka to 400-800 mcg dziennie, co pomaga zapobiegać wadom cewy nerwowej u płodu.
• Żelazo i wapń: Upewnij się, że spożywasz wystarczającą ilość żelaza i wapnia. Żelazo zapobiega anemii, a wapń wspiera zdrowie kości i zębów.
• Kwasy omega-3: Włącz do diety ryby bogate w kwasy omega-3, które wspierają rozwój mózgu i oczu płodu.

Unikaj szkodliwych substancji

• Środki chemiczne: Unikaj kontaktu z pestycydami, rozpuszczalnikami i innymi chemikaliami. Mogą one mieć negatywny wpływ na twoje zdrowie reprodukcyjne.
• Leki: Skonsultuj się z lekarzem przed przyjmowaniem jakichkolwiek leków, nawet tych dostępnych bez recepty.

Zadbaj o zdrowie psychiczne i emocjonalne

Ponadto, należy wyeliminować stres, który powoduje zmiany hormonalne w ciele kobiety i może doprowadzić nawet do zatrzymania miesiączki, uniemożliwiając zajście w ciążę.

• Redukcja stresu: Stres może wpływać na twoje zdrowie i płodność. Znajdź metody relaksacji, takie jak medytacja, techniki oddechowe czy hobby.
• Wsparcie emocjonalne: Porozmawiaj z partnerem, rodziną i przyjaciółmi o swoich planach i obawach. Wsparcie bliskich osób jest niezwykle ważne.
• Konsultacja z terapeutą: Jeśli zmagasz się z problemami emocjonalnymi lub psychicznymi, rozważ konsultację z terapeutą. Zdrowie psychiczne jest równie ważne jak fizyczne.

Na poprawę płodności zaleca się aktywność fizyczną, by polepszyć ogólną kondycję ciała oraz uregulować BMI (Body Mass Index), które określa stosunek masy ciała do wzrostu. Zbyt wysokie (powyżej 25) lub zbyt niskie (poniżej 17,5) BMI może negatywnie wpływać na zdolności rozrodcze kobiety, poprzez wywoływanie zmian hormonalnych.

Planując ciążę warto zbilansować dietę tak, by była bogata w niezbędne składniki odżywcze, mikroelementy oraz witaminy, co nie tylko pozytywnie wpłynie na płodność, ale też poprawi ogólny stan organizmu.

„Wskazane jest rozpoczęcie przyjmowania kwasu foliowego na około 2 miesiące przed planowaną ciążą. Dieta nie dostarcza odpowiedniej ilości tego składnika, a jego niedobór może skutkować wadami cewy nerwowej u dziecka. Należą do nich: bezmózgowie, przepukliny oponowe, przepukliny oponowo-rdzeniowe. Z tego powodu każda kobieta, która planuje mieć dziecko lub przypuszcza możliwość zajścia w ciążę, powinna przyjmować odpowiednie preparaty.” – powiedział dr Grzegorz Mrugacz z Kliniki Leczenia Niepłodności „Bocian” w Białymstoku.

Edukacja i przygotowanie

• Kursy prenatalne: Zapisz się na kursy prenatalne, które przygotują cię do porodu i opieki nad noworodkiem. Wiele szpitali i organizacji oferuje takie kursy.
• Książki i artykuły: Czytaj książki i artykuły na temat ciąży, porodu i opieki nad dzieckiem. Wiedza ta pomoże ci czuć się pewniej i bardziej przygotowaną.
• Plan porodu: Opracuj plan porodu, który obejmuje twoje preferencje dotyczące miejsca porodu, metod łagodzenia bólu i innych istotnych kwestii.

Onkofertility – planowanie rodziny w obliczu nowotworów

Diagnoza: nowotwór stanowi zagrożenie dla zdrowia pacjenta oraz jego przyszłej płodności. Chemioterapia oraz radioterapia mogą skutkować niepłodnością zarówno u kobiet jak i u mężczyzn.

Onkofertility to istotna dziedzina medycyny, która nie tylko skupia się na leczeniu nowotworów, ale również dba o możliwość przyszłego rodzicielstwa pacjentów. Dzięki postępom w tej dziedzinie, coraz więcej osób może mieć szansę na spełnienie marzeń o posiadaniu dzieci, mimo walki z chorobą nowotworową. Warto pamiętać, że odpowiednie planowanie rodziny w obliczu diagnozy nowotworu może mieć kluczowe znaczenie dla jakości życia pacjentów po zakończeniu terapii.

Problemy związane z leczeniem nowotworów a płodność

Leczenie nowotworów często obejmuje metodę chemioterapii, radioterapii, a czasami także chirurgii. Te terapie mogą mieć wpływ na zdolność pacjenta do zajścia w ciążę i noszenia dziecka. Chemioterapia i radioterapia mogą prowadzić do uszkodzenia jajników lub jąder, co może skutkować niepłodnością lub zmniejszeniem liczby komórek rozrodczych.

Konsultacja z ekspertem onkofertility

Każdy pacjent dotknięty nowotworem powinien konsultować się z lekarzem specjalistą w zakresie onkofertility przed rozpoczęciem leczenia. Taki specjalista pomoże w ocenie ryzyka niepłodności oraz przedstawi opcje zachowania płodności dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Osoby rozpoczynające chemioterapię oraz radioterapię coraz częściej są zachęcane do rozważenia zamrożenia gamet, co umożliwia zachowanie możliwości posiadania potomstwa w przyszłości. Proces ten jest stosunkowo prosty w przypadku mężczyzn, ponieważ nasienie można łatwo zamrozić i rozmrozić bez znacznego negatywnego wpływu na jego jakość. W przypadku kobiet, sukces zamrożenia komórek jajowych zależy od wielu czynników, z których jeden z najistotniejszych jest wiek kobiety.

Kobiety w młodym wieku, na przykład w okolicach 25. roku życia, zazwyczaj mają dużą liczbę komórek jajowych wysokiej jakości, które można skutecznie zamrozić. Komórki te mogą być później rozmrożone i wykorzystane do zapłodnienia, co z kolei zwiększa szanse na zdrowy rozwój płodu nawet u starszej matki. Z drugiej strony, jakość komórek jajowych kobiet maleje wraz z wiekiem. Kobiety po 30-35 roku życia mogą mieć trudności z uzyskaniem dobrych jakościowo komórek jajowych, co może wpłynąć na powodzenie procedury in vitro oraz na zdolność do zajścia w ciążę.

Z tego powodu coraz częściej lekarze decydują się na próby zamrożenia tkanek jajnika, które po rozmrożeniu mogą być zdolne do produkcji komórek jajowych. Ta innowacyjna metoda daje nadzieję pacjentkom na przyszłe macierzyństwo, niezależnie od wieku w chwili diagnozy nowotworu lub podjęcia leczenia. Dzięki postępom w medycynie reprodukcyjnej, coraz więcej kobiet ma możliwość planowania rodziny po zakończeniu terapii onkologicznej, co znacząco poprawia jakość życia po przejściu przez trudny okres leczenia nowotworowego.

Procedura mrożenia gamet jest dostępna nie tylko dla pacjentów nowotworowych, ale dla każdego, kto chce się zabezpieczyć na przyszłość.