Lista rzeczy niewskazanych i zakazanych w ciąży

Podczas ciąży należy zwrócić szczególną uwagę na to, co spożywamy, jakie aktywności podejmujemy, a także na nasze otoczenie. Istnieje wiele rzeczy, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia przyszłej mamy i rozwijającego się dziecka.

Poniżej przedstawiamy listę rzeczy, które są niewskazane lub zakazane w czasie ciąży.

Używki szkodzą w ciąży

Alkohol: Spożywanie alkoholu w ciąży jest całkowicie zakazane, ponieważ może prowadzić do FAS (płodowy zespół alkoholowy), który powoduje uszkodzenia mózgu, serca, wady wrodzone i inne problemy zdrowotne u dziecka.
Nikotyna i palenie tytoniu: Palenie tytoniu i narażenie na dym papierosowy (bierne palenie) zwiększa ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej dziecka, wad wrodzonych oraz zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS).
Narkotyki i substancje psychoaktywne: Używanie narkotyków (np. marihuany, kokainy, amfetaminy) w czasie ciąży jest zakazane, ponieważ mogą one prowadzić do poważnych wad wrodzonych, przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej, a także problemów rozwojowych i behawioralnych u dziecka.
Mocna kawa i herbata – wypijanie do 7 filiżanek kawy dziennie zwiększa o 80% ryzyko urodzenia martwego dziecka, przy 8 – ryzyko wzrasta o 300%!! Miłośniczki tych napojów powinny zadowolić się filiżanką słabej kawy lub herbaty dziennie. Najlepiej jednak kupić kawę bezkofeinową i herbatki owocowe (nie ziołowe!).
Zioła – niektóre mogą działać poronnie, inne wywołują biegunkę, wymioty, kołatanie serca. Nie należy ich używać bez konsultacji z lekarzem;

Tego nie można jeść

Surowe i niedogotowane mięso: Unikaj surowego mięsa (np. tatara) oraz niedogotowanego mięsa (steków krwistych), ponieważ mogą zawierać bakterie (np. Salmonella) lub pasożyty (np. Toxoplasma gondii), które mogą wywołać poważne infekcje.
Surowe ryby i owoce morza: Sushi, sashimi, surowe małże czy ostrygi mogą zawierać pasożyty i bakterie, które stanowią zagrożenie dla ciężarnych. Należy wybierać ryby dobrze ugotowane lub pieczone.
Ryby o wysokiej zawartości rtęci: Takie jak miecznik, makrela królewska, rekin, tuńczyk błękitnopłetwy i płytecznik. Wysokie stężenie rtęci może prowadzić do uszkodzeń neurologicznych u rozwijającego się płodu.
Niepasteryzowane produkty mleczne: Takie jak mleko, sery pleśniowe (np. camembert, brie) czy sery typu feta i oscypek mogą zawierać bakterie Listeria monocytogenes, które mogą prowadzić do listeriozy – infekcji groźnej zarówno dla matki, jak i płodu.
Surowe jaja i potrawy z surowymi jajami: Takie jak majonez domowej roboty, sosy typu hollandaise, tiramisu, lody domowej roboty, ponieważ mogą zawierać Salmonellę.
Nadmierna ilość kofeiny: Kofeina (zawarta w kawie, herbacie, napojach energetycznych, czekoladzie) w dużych ilościach może prowadzić do niskiej wagi urodzeniowej dziecka, poronień lub przedwczesnych porodów. Zaleca się ograniczenie spożycia kofeiny do 200-300 mg dziennie (ok. jednej filiżanki kawy).
Niektóre zioła i suplementy diety: Zioła takie jak żeń-szeń, aloes, piołun, krwawnik pospolity czy szałwia mogą wywoływać skurcze macicy lub mieć inne szkodliwe skutki. Należy zawsze konsultować się z lekarzem przed zażyciem jakichkolwiek suplementów diety.
Słodzik aspartam i inne sztuczne słodziki: Ich wpływ na ciążę nie jest jednoznacznie określony, ale lepiej unikać ich nadmiernego spożycia.
Niepasteryzowane soki i napoje: Mogą zawierać bakterie, takie jak E. coli, które mogą prowadzić do infekcji.

Aktywności i środowisko

Gorące kąpiele, sauny, jacuzzi: Nadmierne przegrzewanie ciała może prowadzić do poronień, wad cewy nerwowej u płodu oraz innych powikłań.
Intensywne ćwiczenia fizyczne: Zwłaszcza takie, które narażają na ryzyko upadków, uderzeń w brzuch, przeciążeń czy odwodnienia (np. bieganie długodystansowe, podnoszenie ciężarów, sporty kontaktowe jak piłka nożna, boks).
Noszenie ciężarów: Unikaj podnoszenia i przenoszenia ciężkich przedmiotów, ponieważ może to prowadzić do urazów, bólu pleców oraz zwiększonego ryzyka przedwczesnego porodu.
Prace domowe narażające na chemikalia: Unikaj kontaktu z toksycznymi chemikaliami, np. farbami, lakierami, rozpuszczalnikami, pestycydami i środkami owadobójczymi, ponieważ mogą one szkodzić dziecku.
Narażenie na promieniowanie rentgenowskie: Unikaj badań radiologicznych, które mogą zwiększyć ryzyko wad wrodzonych. Jeśli badanie rentgenowskie jest konieczne, należy poinformować personel medyczny o ciąży.

Leki i preparaty

Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe: Unikaj leków takich jak ibuprofen, aspiryna czy naproksen, chyba że zaleci je lekarz. Bezpieczniejszą opcją jest paracetamol, ale także jego stosowanie powinno być konsultowane z lekarzem.
Leki na receptę i bez recepty: Niektóre leki (antybiotyki, leki przeciwpadaczkowe, leki na depresję, leki przeciwbólowe) mogą być niebezpieczne dla płodu. Każde zażycie leku powinno być skonsultowane z lekarzem.

Styl życia

Stres: Nadmierny stres może negatywnie wpływać na zdrowie matki i rozwój płodu. Warto stosować techniki relaksacyjne, jak medytacja, joga prenatalna, czy spacery na świeżym powietrzu.
Długotrwałe siedzenie lub stanie: Może prowadzić do obrzęków, żylaków, a także zwiększać ryzyko zakrzepicy. Zaleca się regularne przerwy na lekkie ćwiczenia lub krótkie spacery.

Kosmetyki i pielęgnacja

Niektóre składniki kosmetyków: Unikaj produktów zawierających retinoidy (retinol, kwas retinowy), kwasy salicylowe, formaldehyd, parabeny, ftalany i substancje wybielające skórę. Mogą one wpływać negatywnie na rozwój płodu lub powodować podrażnienia.

Pozostałe

Nie używaj detergentów o ostrych zapachach i produkowanych na bazie amoniaku oraz chloru. Gdy musisz ich użyć załóż gumowe rękawice.
Malowanie ścian zostaw przyszłemu tacie. Farby mogą zawierać rtęć i ołów, których opary są dla ciebie i maluszka bardzo niebezpieczne. Również nie przebywaj w świeżo pomalowanym pomieszczeniu.
Trzymaj się z dala od kuchenki mikrofalowej
Nie okrywaj się kocem elektrycznym. Pole elektryczne, które on wytwarza, stanowi zagrożenie dla dziecka. Może również nadmiernie rozgrzać Twoje ciało.
U kosmetyczki nie wolno korzystać z żadnych zabiegów z użyciem prądów galwanicznych ani okładów rozgrzewających;
Unikaj silnych depilatorów, preparatów wybielających przebarwienia, intensywnie działających kremów – z kwasami owocowymi, retinolem;
Zrezygnuj z szamponów przeciwłupieżowych;
Unikaj długich gorących kąpieli;
Zrezygnuj z solarium i sauny;
jeśli chodzi o sport to odpuść sobie intensywny jogging, jazdę konną, jazdę na rowerze i motorze, jazdę na nartach i rolkach, gry zespołowe (np. koszykówka), nurkowanie

W czasie ciąży najważniejsze jest zdrowie zarówno matki, jak i rozwijającego się dziecka. Unikanie powyższych rzeczy pomoże zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań i zapewni prawidłowy rozwój płodu. W razie wątpliwości zawsze warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę.

Autor: Agnieszka Kwiatkowska

Źródło: Kurczuk-Powolny A.: Dieta dla dwojga, Ciąża bez lęku, wydanie specjalne miesięcznika Dziecko, nr 2/2003 Dziewanowska M.: Wszystko dla zdrowia dziecka, Rodzice, wydanie specjalne miesięcznika Claudia, nr 01/2004 Ciąża. Odżywianie i Ty, broszura edukacyjna dla matek.